Okno fix (zwane też oknem stałym lub nieotwieralnym) to rodzaj okna, którego skrzydło jest na stałe zamocowane w ramie i nie ma możliwości otwierania. Taka konstrukcja pozbawiona jest klamki i mechanizmu otwierającego – okno pełni wyłącznie funkcję przeszklonej stałej ściany, wpuszczającej światło do pomieszczenia. Okna fix mogą wyglądać identycznie jak zwykłe okna (mają ramę i szybę), ale są trwale zamknięte. Pozwalają one tworzyć bardzo duże przeszklenia i osiągnąć efekt tzw. witryny okiennej, jednak nie służą do wietrzenia pomieszczeń.
Budowa i cechy okna fix
Okno nieotwieralne składa się z ramy (ościeżnicy) osadzonej w ścianie oraz zespolonego pakietu szybowego zamontowanego bezpośrednio w tej ramie. Nie ma tu zawiasów, ruchomego skrzydła ani klamki. Szyba jest najczęściej mocowana przy pomocy listew przyszybowych lub klejona w ramie, co zapewnia stabilność i szczelność. Ponieważ okno fix nie musi przenosić obciążeń związanych z otwieraniem i zamykaniem, jego profile mogą być węższe lub bardziej minimalistyczne – daje to większą powierzchnię szkła w porównaniu do okien otwieralnych o tych samych wymiarach zewnętrznych. Takie okno jest na stałe uszczelnione wokół krawędzi szyby, dzięki czemu osiąga maksymalną szczelność na przenikanie powietrza i wody. Dodatkowym plusem jest brak okuć obwiedniowych: nie ma elementów mechanicznych, które mogłyby ulec zużyciu. W efekcie okno stałe jest konstrukcyjnie prostsze i często bardziej odporne na wstrząsy czy silny wiatr – sztywna rama i zespolona szyba tworzą jedną, stabilną całość. Istotne jest jednak odpowiednie zamocowanie i uszczelnienie takiego okna podczas montażu, aby wytrzymało obciążenia (zwłaszcza duże tafle szkła są ciężkie). Warto też wspomnieć, że okna fix mogą mieć niemal dowolny kształt (prostokątne, okrągłe, trójkątne itp.), ponieważ brak mechanizmu otwierania ułatwia wykonanie nietypowych form. W oknach stałych montuje się typowe pakiety szybowe (dwu- lub trzyszybowe), takie same jak w oknach otwieralnych. Dzięki stałemu zamocowaniu szyb parametry termoizolacyjne okien fix są nawet wyższe niż standardowych okien rozwierno-uchylnych o podobnych wymiarach.
Zastosowanie okien nieotwieralnych
Okna fix znajdują szerokie zastosowanie w nowoczesnej architekturze, gdzie cenione są duże przeszklenia i czyste, niepodzielone ramami powierzchnie szkła. Bardzo często stosuje się je w salonach i pokojach dziennych jako panoramiczne witryny zapewniające maksymalny widok na otoczenie – np. ogród, krajobraz za oknem. W takich przypadkach okno stałe często sięga od podłogi do sufitu, tworząc efekt szklanej ściany. Aby zapewnić możliwość wietrzenia, obok lub w pobliżu takiej witryny planuje się jednak inne, otwierane okno albo drzwi tarasowe. Okna nieotwieralne są również powszechne w biurowcach i budynkach użyteczności publicznej – fasady ze szkła często składają się z modułowych okien stałych osadzonych w ruszcie konstrukcyjnym. W domach jednorodzinnych okna fix montuje się też nieraz wysoko na klatkach schodowych czy w łazienkach jako okna doświetlające (tam, gdzie dostęp do okna jest utrudniony i i tak nie można by go swobodnie otworzyć). Innym zastosowaniem są witryny sklepowe oraz przeszklenia wystawowe – duże okno nieotwieralne pozwala maksymalnie wyeksponować towar i doświetlić wnętrze sklepu. Okna stałe sprawdzają się wszędzie tam, gdzie priorytetem jest doświetlenie i widok, a otwieranie nie jest konieczne lub jest rozwiązane inaczej. Warto pamiętać, że w pomieszczeniach mieszkalnych przepisy budowlane wymagają możliwości wymiany powietrza – okna fix stosuje się zatem zazwyczaj wraz z innymi oknami otwieralnymi albo w budynkach wyposażonych w wentylację mechaniczną.
Zalety okien fix (stałych)
Okna nieotwieralne posiadają liczne zalety, wynikające z uproszczonej konstrukcji pozbawionej ruchomych elementów:
- Więcej światła – dzięki braku skrzydła i zawiasów, okno fix może mieć cieńsze ramy i większą powierzchnię przeszklenia. Do pomieszczenia wpada maksymalna ilość naturalnego światła, a widok na zewnątrz nie jest ograniczony przez podziały ram.
- Lepsza izolacja – stałe osadzenie szyby i brak szczelin związanych z otwieraniem sprawiają, że okno nieotwieralne cechuje się bardzo dobrą izolacyjnością termiczną i akustyczną. Mniej miejsc potencjalnego nieszczelnienia oznacza mniejsze uciekanie ciepła i lepszą ochronę przed hałasem z zewnątrz.
- Niższy koszt – okna fix są z reguły tańsze od okien otwieralnych o podobnym rozmiarze, ponieważ nie zawierają okuć, zawiasów ani klamek. Prostota konstrukcji przekłada się na mniejszy nakład pracy i materiałów w produkcji, co daje korzystniejszą cenę. Również montaż bywa łatwiejszy (brak regulacji skrzydeł), a konserwacja sprowadza się głównie do mycia szyb.
- Większa wytrzymałość – brak ruchomych części oznacza, że nie ma elementów, które mogłyby się poluzować czy zużyć w wyniku użytkowania. Stałe przeszklenie jest mniej narażone na uszkodzenia mechaniczne wynikające z częstego otwierania/zamykania. Okno fix jest też bezpieczniejsze pod kątem włamania – nie da się go po prostu wyważyć czy otworzyć, co stanowi dodatkową barierę dla intruza.
- Swoboda projektowania – okna nieotwieralne można stosować w miejscach, gdzie tradycyjne okno by się nie zmieściło lub byłoby niefunkcjonalne. Można je montować wysoko, pod stropem, w wąskich pasach ściany, a nawet tworzyć całe szklane narożniki z dwóch stykających się szyb fix (bez słupka w narożu). Architekci chętnie korzystają z okien stałych, by uzyskać czyste szklane płaszczyzny i nietypowe układy okien.
Wady okien fix
Oczywiście, okna fix mają też istotne wady wynikające z braku możliwości otwierania. Największym minusem jest brak wentylacji – przez okno stałe nie przewietrzymy pomieszczenia. Dlatego przy planowaniu należy zawsze uwzględnić inne źródła świeżego powietrza: albo dodatkowe okna otwieralne w pobliżu, albo system wentylacji mechanicznej. Kolejnym utrudnieniem jest mycie – zewnętrzną powierzchnię szyby w oknie nieotwieralnym można wyczyścić tylko od strony elewacji. W przypadku okien na parterze nie stanowi to problemu, ale na piętrach i na wysokości konieczne jest użycie drabiny, podnośnika lub zatrudnienie ekipy z dostępem linowym. Z tego względu okien stałych unika się w miejscach trudno dostępnych (chyba że są to okna samooczyszczające się lub przewidziano system mycia). W pomieszczeniach mieszkalnych rezygnacja z okien otwieranych może być niekorzystna – w razie awaryjnej potrzeby wyjścia (np. ewakuacja przy pożarze) okno fix nie posłuży jako droga ucieczki. Ponadto pewnym ograniczeniem bywa fakt, że stałe przeszklenia o bardzo dużej powierzchni mogą nadmiernie nagrzewać wnętrze latem (efekt szklarniowy) – dlatego często wymagają przemyślanego zacienienia (rolety, żaluzje fasadowe) albo zastosowania szkła o odpowiednich parametrach (przeciwsłonecznych). Podsumowując, okna nieotwieralne sprawdzają się doskonale tam, gdzie potrzebne jest światło i widok, ale zawsze trzeba zapewnić alternatywne możliwości wentylacji i dostęp do czyszczenia takich przeszkleń.
Zadzwoń do nas