Okno dachowe (inaczej połaciowe) to okno montowane w połaci dachu, umożliwiające doświetlenie i przewietrzenie poddasza. Różni się od zwykłego okna pionowego tym, że jest wbudowane bezpośrednio w konstrukcję dachu i nachylone pod kątem. Okna dachowe stosuje się najczęściej w pomieszczeniach na poddaszu użytkowym, gdzie brak ścian do montażu tradycyjnych okien. Dzięki nim strych lub poddasze zamienia się w jasną, funkcjonalną przestrzeń mieszkalną – okno dachowe wpuszcza słońce z góry i pozwala wyglądać na zewnątrz (np. obserwować niebo). Wyposażone jest w specjalne rozwiązania konstrukcyjne zapewniające szczelność przed opadami przy skośnym montażu.
Rodzaje i budowa okien dachowych
Okna dachowe występują w kilku odmianach różniących się sposobem otwierania i konstrukcją. Najpopularniejszy typ to okno obrotowe dachowe – jego oś obrotu znajduje się w połowie wysokości ramy, co pozwala obrócić skrzydło o 180° (jest to ułatwienie przy myciu). Spotyka się też okna uchylno-obrotowe, gdzie jedna oś (uchylna) umieszczona jest u góry ramy – takie okno można uchylić od dołu jak wyłaz, zwykle do kąta ok. 30° – a dodatkowo ma funkcję obrotu do mycia. Trzecim typem są okna wyłazowe, czyli dachowe okna otwierane na bok lub do góry w całości, służące do wychodzenia na dach (np. dla kominiarza). Konstrukcja każdego okna dachowego składa się z: ościeżnicy zamontowanej w konstrukcji dachu (między krokwiami), skrzydła z szybą oraz kołnierza uszczelniającego na zewnątrz. Kołnierz (obróbka blacharska wokół okna) jest kluczowy – odprowadza wodę deszczową i zapewnia wodoszczelność połączenia okna z pokryciem dachowym. Profile okien dachowych wykonuje się najczęściej z drewna pokrytego lakierem poliuretanowym (odporne na wilgoć) lub z PVC wzmocnionego (szczególnie do łazienek i kuchni na poddaszu). Szyby w oknach dachowych są hartowane i często mają powłoki łatwozmywalne oraz termoizolacyjne, by sprostać intensywnemu nasłonecznieniu. Ważnym elementem jest też system uszczelek i akcesoriów – okna dachowe zwykle wyposażone są w klapkę wentylacyjną, pozwalającą na napływ powietrza przy zamkniętym oknie, oraz mogą mieć rolety lub markizy przeciwsłoneczne.
Zastosowanie okien dachowych
Okna dachowe są niemal nieodzowne, jeśli chcemy zagospodarować poddasze jako przestrzeń mieszkalną. Dzięki nim pomieszczenia na poddaszu – sypialnie, łazienki, biura, pokoje dziecięce – zyskują dostęp do światła dziennego i możliwość przewietrzenia. W praktyce już kilka okien dachowych odpowiednio rozmieszczonych może całkowicie odmienić ciemny strych w przytulne, jasne wnętrze. Poza domami jednorodzinnymi, okna dachowe stosuje się także w budownictwie wielorodzinnym (mieszkania dwupoziomowe, ostatnie piętra), w obiektach hotelowych (pokoje na poddaszu) czy w budynkach użyteczności publicznej z dachami skośnymi (np. sale szkolne na poddaszu, pracownie artystyczne). Zastosowanie okien dachowych nie ogranicza się tylko do funkcji mieszkalnych – w nieużytkowych strychach montuje się nieraz pojedyncze okno połaciowe tylko w celu kontroli stanu dachu i minimalnego doświetlenia przestrzeni technicznej. W budynkach bez ścian szczytowych (np. domy w zabudowie szeregowej, gdzie boki są wspólne z sąsiadami) okna dachowe mogą być jedynym rozwiązaniem dla doświetlenia wnętrz. Często pełnią też rolę ewakuacyjną – większe modele okien dachowych mogą służyć jako wyjście ewakuacyjne na dach w razie pożaru lub potrzeby interwencji z zewnątrz (zgodnie z przepisami wymagane jest to dla niektórych poddaszy). Wreszcie, okna dachowe doświetlają klatki schodowe i korytarze poddaszy, zapewniając naturalne światło w centralnych częściach domu. Dobrze zaplanowane rozmieszczenie okien dachowych na poddaszu sprawia, że staje się ono w pełni funkcjonalne i komfortowe – jasne, przewiewne i przyjazne do codziennego użytku.
Zalety okien dachowych
Zastosowanie okien dachowych niesie ze sobą wiele korzyści dla użytkowników poddasza:
- Dużo naturalnego światła – okna dachowe wpuszczają światło bezpośrednio z góry, co oznacza, że pomieszczenie jest równomiernie i intensywnie doświetlone. Światło słoneczne dociera głęboko do wnętrza, poprawiając komfort przebywania w pomieszczeniu i pozwalając zaoszczędzić energię elektryczną w dzień.
- Wentylacja i świeże powietrze – okno dachowe umożliwia skuteczne przewietrzenie poddasza. Ciepłe powietrze unosi się do góry, więc otwarcie okna w dachu szybko je usuwa, a jednocześnie napływa chłodniejsze powietrze z dołu (przeciąg). To pomaga utrzymać przyjemny klimat na poddaszu, zwłaszcza latem. Wbudowane wywietrzniki pozwalają na delikatną wentylację nawet przy zamkniętym oknie.
- Widok i atmosfera – okna dachowe oferują niecodzienny widok – można przez nie podziwiać niebo, gwiazdy, korony drzew. Dają poczucie kontaktu z otoczeniem nawet w pomieszczeniu bez tradycyjnych okien. W pokojach dziecięcych okno dachowe bywa atrakcją, umożliwiając np. obserwację chmur i ptaków.
- Oszczędność przestrzeni – okno połaciowe nie zabiera miejsca na ścianie (której na poddaszu często brakuje lub jest niska). Montując okno w dachu, można zagospodarować ściany kolankowe na meble, a doświetlenie i tak jest zapewnione od góry. To efektywne wykorzystanie przestrzeni pod skosem.
- Zysk ciepła zimą – odpowiednio usytuowane okna dachowe mogą przyczyniać się do dogrzewania wnętrz zimą. Słońce wpadające przez połać dachu (zwłaszcza od strony południowej) potrafi podnieść temperaturę w pomieszczeniu w słoneczne dni, co jest darmowym źródłem energii. Oczywiście, nowoczesne okna dachowe są zaprojektowane tak, by zminimalizować straty ciepła nocą, a korzystać z zysków dziennych.
Wady okien dachowych
Okna dachowe, choć niezbędne na poddaszu, mają również pewne wady i wymagają uwagi przy użytkowaniu. Po pierwsze, ryzyko przecieków – z uwagi na montaż w połaci dachu okno jest narażone bezpośrednio na opady. Jeśli nie zostanie prawidłowo zamontowane (szczególnie kołnierz uszczelniający) lub z biegiem lat uszczelki się zużyją, mogą pojawić się przecieki wody deszczowej. Dlatego tak ważna jest profesjonalna instalacja i regularna kontrola stanu okna. Po drugie, nagrzewanie latem – okna dachowe wpuszczają dużo słońca, co latem może powodować przegrzewanie się pomieszczeń na poddaszu. Konieczne bywa stosowanie rolet lub markiz zewnętrznych, aby ograniczyć nadmiar ciepła. Zimą zaś padający śnieg może zasłonić okno i ograniczyć doświetlenie. Kolejna kwestia to trudniejsza obsługa – okna umieszczone wysoko wymagają użycia drążka lub automatyki do otwierania i zamykania, a mycie zewnętrznej szyby bywa kłopotliwe (choć okna obrotowe umożliwiają obrócenie skrzydła do mycia). Również konserwacja ram drewnianych od wewnątrz wymaga dbałości, bo poddasze to często strefa podwyższonej wilgotności (łazienki, suszarnie). Ponadto, dachowe umiejscowienie okna sprawia, że krople deszczu uderzające o szybę mogą generować większy hałas niż w przypadku okna pionowego – dla niektórych osób może to być uciążliwe podczas snu w sypialni na poddaszu. Ostatnim wyzwaniem jest koszt – dobre okna dachowe wraz z akcesoriami (kołnierze, rolety, automatyką) potrafią być dość drogie, zwłaszcza jeśli potrzebujemy kilku sztuk. Niemniej jednak, poprawnie zamontowane i użytkowane okna dachowe odwdzięczają się latami bezproblemowej eksploatacji i korzyściami w postaci jasnego, przewiewnego poddasza.
Zadzwoń do nas