Okno rozwierno–uchylne (nazywane też uchylno-rozwiernym) to nowoczesny typ okna łączący dwie funkcje otwierania. Takie okno może być otwierane na oścież jak tradycyjne okno rozwierne, a także uchylane od góry jak okno uchylne. Dzięki specjalnym okuciom jedno skrzydło okienne zapewnia dwie różne możliwości użytkowania – pełne otwarcie do wnętrza pomieszczenia lub bezpieczne uchylenie w celu przewietrzenia. Okna rozwierno-uchylne dominują obecnie w budownictwie mieszkaniowym ze względu na swoją uniwersalność i wygodę. Zapewniają maksymalną funkcjonalność, pozwalając mieszkańcom wybrać sposób otwarcia odpowiedni do bieżącej potrzeby.
Budowa i mechanizm okna rozwierno-uchylnego
Okno rozwierno-uchylne jest wyposażone w zaawansowany system okuć, który umożliwia dwojaki sposób otwierania skrzydła. Konstrukcyjnie przypomina standardowe okno jednoskrzydłowe: posiada ościeżnicę przytwierdzoną do muru oraz skrzydło z szybą i ramą, zamocowane na bocznych zawiasach. Różnica tkwi w okuciach – zawiasy i mechanizmy rozwierno-uchylne pozwalają na wybór trybu otwarcia za pomocą położenia klamki. Standardowo przekręcenie klamki o 90° w poziomie powoduje odryglowanie skrzydła i umożliwia jego rozwarcie na oścież. Natomiast uniesienie klamki do pozycji pionowej (czyli ok. 180° od pozycji zamkniętej) aktywuje funkcję uchyłu: górna część skrzydła odchyla się do wewnątrz, podczas gdy dół pozostaje na zawiasach. W mechanizmie tym istotną rolę odgrywa tzw. *rozblokowanie* – specjalny element okuć, który zapobiega jednoczesnemu uruchomieniu obu funkcji (dzięki niemu okno nie wypadnie z zawiasów nawet, jeśli użytkownik omyłkowo spróbuje uchylić okno, gdy jest otwarte). Okucia rozwierno-uchylne są nieco bardziej złożone niż w oknach jednofunkcyjnych: obejmują dodatkowe zawiasy górne lub nożyce, które utrzymują uchylone skrzydło, a także wielopunktowe rygle zwiększające szczelność. Materiały wykonania ram okien tego typu mogą być dowolne – od PCV, przez drewno, po aluminium – a pakiety szybowe są zazwyczaj wieloszybowe, aby zapewnić wysoką izolacyjność. Mimo bardziej skomplikowanej budowy, obsługa okna rozwierno-uchylnego jest intuicyjna: pojedyncza klamka steruje wszystkimi funkcjami.
Zastosowanie okien rozwierno-uchylnych
Okna rozwierno-uchylne stały się standardem we współczesnym budownictwie mieszkalnym i komercyjnym. Ich wszechstronność sprawia, że sprawdzają się praktycznie w każdym pomieszczeniu – od salonów i sypialni, przez kuchnie i łazienki, aż po biura i sale konferencyjne. W domach jednorodzinnych oraz mieszkaniach używa się ich jako główne okna fasadowe, gwarantujące dostęp naturalnego światła i możliwość wygodnego wietrzenia. W pomieszczeniach o różnej wielkości docenia się to, że jedno okno pełni dwie role: można je lekko uchylić, by zapewnić dopływ powietrza bez wychładzania wnętrza, lub otworzyć całkowicie, by np. wytrzepać pościel czy umyć szybę. W budynkach użyteczności publicznej okna rozwierno-uchylne także dominują – zapewniają użytkownikom komfortową obsługę, a personelowi możliwość szybkiego przewietrzenia dużych sal. Ten rodzaj okien stosuje się zarówno w nowych obiektach, jak i podczas wymiany stolarki okiennej w starszych budynkach, gdzie zastępuje się dawne okna skrzynkowe lub jednofunkcyjne bardziej funkcjonalnymi rozwierno-uchylnymi. Ze względu na popularność, na rynku dostępne są okna rozwierno-uchylne w szerokiej gamie rozmiarów i kształtów – od typowych okien prostokątnych, po okna o niestandardowych wymiarach. W wielu przypadkach okna balkonowe (drzwi balkonowe) również są wykonywane jako rozwierno-uchylne, co umożliwia ich uchylenie na mikrowentylację. Krótko mówiąc, tam gdzie potrzebna jest elastyczność w sposobie otwierania okna, tam najczęściej pojawia się właśnie model rozwierno-uchylny.
Zalety okien rozwierno-uchylnych
Okna rozwierno-uchylne zyskały ogromną popularność dzięki licznym zaletom, które łączą atuty okien rozwiernych i uchylnych w jednym produkcie:
- Wszechstronność – możliwość wyboru między pełnym otwarciem a uchyłem sprawia, że jedno okno spełnia różne potrzeby. Użytkownik może szybko przewietrzyć pomieszczenie bez otwierania na oścież albo zapewnić maksymalny przepływ powietrza i wygodny dostęp, gdy zajdzie taka konieczność.
- Wygodne mycie i obsługa – otwierając skrzydło na oścież od wewnątrz, można bez trudu umyć zewnętrzną stronę szyby, co jest istotne zwłaszcza na wyższych kondygnacjach budynku. Jedna klamka steruje obiema funkcjami, co upraszcza obsługę i eliminuje konieczność montowania dodatkowych nawietrzaków czy osobnych okienek wentylacyjnych.
- Bezpieczeństwo w codziennym użyciu – funkcja uchyłu pozwala zostawić okno częściowo otwarte bez ryzyka, że ktoś wypadnie (szczególnie ważne dla rodzin z dziećmi). Wiele modeli wyposażonych jest też w mechanizmy blokujące błędne położenie klamki oraz zabezpieczenia antyprzeciągowe, co zwiększa bezpieczeństwo użytkowania.
- Dobry kompromis – okna rozwierno-uchylne łączą cechy dwóch rodzajów, eliminując wiele ich wad. Zapewniają bardzo dobrą szczelność i izolację termiczną (porównywalną z oknami rozwiernymi), a jednocześnie umożliwiają mikrowentylację jak okna uchylne. Dzięki temu mieszkańcy nie muszą wybierać między przewietrzaniem a ciepłem – mogą mieć jedno i drugie.
- Standard rynkowy – popularność tego rozwiązania sprawia, że części zamienne (okucia, uszczelki) są łatwo dostępne, a producenci dokładają starań, by rozwijać tę technologię. To przekłada się na konkurencyjne ceny okien rozwierno-uchylnych i szeroki wybór modeli, również o podwyższonych parametrach (np. antywłamaniowych czy energooszczędnych).
Wady okien rozwierno-uchylnych
Mimo przewagi zalet, warto wspomnieć o kilku potencjalnych wadach okien rozwierno-uchylnych. Przede wszystkim ich mechanizm jest bardziej skomplikowany niż w oknach jednofunkcyjnych, co oznacza większą liczbę elementów podlegających regulacji i potencjalnemu zużyciu (choć dobrej jakości okucia potrafią służyć bezawaryjnie przez długie lata). Cena okna rozwierno-uchylnego bywa nieco wyższa niż prostego okna rozwiernego czy uchylnego z uwagi na dodatkowe okucia, jednak różnica ta zwykle nie jest duża biorąc pod uwagę zyskaną funkcjonalność. Należy także pamiętać, że pełne otwarcie skrzydła do wewnątrz wymaga wygospodarowania przestrzeni – tak jak w klasycznych oknach rozwiernych, nie powinno się ustawiać mebli tuż przy oknie, aby otwarte skrzydło mogło swobodnie się zmieścić. Okresowo konieczna może być regulacja okuć, zwłaszcza jeśli okno intensywnie eksploatujemy (np. częste otwieranie na oścież może prowadzić do minimalnego opadania skrzydła). Ponadto, użytkownik musi nauczyć się prawidłowego posługiwania klamką – nieodpowiednia sekwencja (np. próba zmiany trybu otwarcia bez zamknięcia skrzydła) może spowodować tzw. *niebezpieczne położenie*, choć nowoczesne mechanizmy zwykle temu zapobiegają. Ogółem wady te mają charakter drobnych niedogodności i nie odbierają oknom rozwierno-uchylnym miana najbardziej uniwersalnego rozwiązania w stolarce okiennej. W przypadku bardzo dużych i ciężkich skrzydeł okiennych mechanizm rozwierno-uchylny może nie sprawdzać się równie dobrze – takie skrzydło jest trudne do otwierania i stwarza duże obciążenia dla okuć. Dlatego przy ogromnych przeszkleniach często wybiera się inne systemy (np. przesuwne). Dla standardowych rozmiarów okien te ograniczenia nie odgrywają jednak większej roli.
Zadzwoń do nas