Okno uchylne to rodzaj okna, którego skrzydło można jedynie uchylić, czyli odchylić pod kątem, zwykle do wnętrza pomieszczenia. W praktyce oznacza to, że górna krawędź skrzydła odsuwa się od ramy, tworząc wąską szczelinę wentylacyjną. Dolna część skrzydła pozostaje zaś zamocowana na zawiasach. Okna uchylne nie otwierają się na oścież jak modele rozwierne, ale umożliwiają kontrolowane wietrzenie wnętrza bez pełnego otwierania. Ten typ okna często stosowany jest tam, gdzie brakuje przestrzeni na szerokie otwieranie skrzydeł lub gdzie istotne jest zapewnienie bezpieczeństwa – uchylenie minimalizuje ryzyko wypadnięcia.
Budowa i działanie okna uchylnego
Konstrukcja okna uchylnego opiera się na standardowej ramie ościeżnicy oraz skrzydle osadzonym na zawiasach umieszczonych najczęściej w dolnej części ramy. Dzięki temu skrzydło może wychylać się u góry. Po przekręceniu klamki, mechanizm okuć zwalnia górną część skrzydła, pozwalając na jej wysunięcie się do środka pomieszczenia. W pozycji uchylonej skrzydło trzymane jest przez specjalne ramiona lub rozwórki, które zapobiegają samoistnemu otwarciu się lub zamknięciu okna. Kąt uchylenia bywa ograniczony – zazwyczaj wynosi kilkanaście centymetrów na górnej krawędzi, co wystarcza do przewietrzenia pokoju. Klamka w oknach uchylnych bywa umieszczona nietypowo – często montuje się ją na dole lub u góry skrzydła, aby dostęp do niej był wygodny (np. w wysokich oknach nad drzwiami lub w łazience). Pewną odmianą konstrukcyjną są okna odchylne, w których zawiasy znajdują się u góry ramy, a skrzydło uchyla się na zewnątrz (dolna krawędź wychyla się na zewnątrz budynku). Taki wariant jest jednak rzadziej stosowany. Niezależnie od umiejscowienia zawiasów, okno uchylne wyposażone jest w uszczelki na obwodzie skrzydła i okucia ryglujące, gwarantujące szczelność po zamknięciu. Mechanizm działania okna uchylnego jest prosty dla użytkownika – wystarczy przekręcić klamkę zazwyczaj o 90° w odpowiednią pozycję, aby skrzydło odchyliło się, tworząc szczelinę do wentylacji.
Zastosowanie okien uchylnych
Okna uchylne znajdują szerokie zastosowanie wszędzie tam, gdzie potrzeba jest wentylacji pomieszczenia bez pełnego otwierania okna. Często spotykamy je w budynkach użyteczności publicznej – szkołach, biurach, urzędach – zwłaszcza na wyższych kondygnacjach, gdzie odpada konieczność wychylania się na zewnątrz przy otwieraniu okna. W obiektach takich jak hale sportowe czy duże klatki schodowe, niewielkie okna uchylne pod sufitem umożliwiają przewietrzanie i odprowadzanie ciepłego powietrza. Ze względów bezpieczeństwa okna tego typu montuje się chętnie w przedszkolach i żłobkach, gdzie ograniczona jest możliwość pełnego otwarcia (dzieci nie są w stanie samodzielnie szeroko otworzyć okna). W mieszkaniach i domach jednorodzinnych okna uchylne często pojawiają się jako dodatkowe elementy – na przykład niewielkie okienka w łazience lub uchylne naświetla (górne części okien nad innymi oknami czy drzwiami balkonowymi). Pozwalają one na stałe wietrzenie pomieszczeń przy zachowaniu prywatności i bezpieczeństwa. W nowoczesnym budownictwie mieszkaniowym okna uchylne coraz częściej łączone są z innymi funkcjami; popularne są tzw. okna uchylno-rozwierne, które łączą zalety uchyłu i pełnego otwarcia. Niemniej jednak, klasyczne okna uchylne jako samodzielny produkt stosuje się tam, gdzie przestrzeń jest ograniczona lub gdzie priorytetem jest niedopuszczenie do pełnego otwarcia skrzydła (np. w wąskich korytarzach, na klatkach schodowych, itp.).
Zalety okien uchylnych
Wybór okien uchylnych pociąga za sobą szereg korzyści związanych z bezpieczeństwem i funkcjonalnością codziennego użytkowania. Tego typu okna są cenione za to, że umożliwiają wietrzenie pomieszczeń bez obawy o nagłe, pełne otwarcie skrzydła. Bezpieczeństwo jest tu kluczowe – uchylone okno znacząco zmniejsza ryzyko wypadnięcia, co ma znaczenie zwłaszcza w przypadku dzieci. Ponadto, uchylanie od góry sprawia, że pozostawione na parapecie przedmioty (kwiaty, dekoracje) nie muszą być usuwane podczas otwierania okna. To duża wygoda w codziennym użytkowaniu. Kolejnym atutem jest oszczędność przestrzeni – uchylone skrzydło nie wchodzi głęboko w głąb pomieszczenia, więc nie koliduje z meblami czy zasłonami. Okna uchylne dobrze sprawdzają się również w miejscach, gdzie często potrzebna jest wentylacja, ale nie chcemy gwałtownych podmuchów – uchył zapewnia łagodny przepływ powietrza. Warto również wspomnieć, że mechanizm uchylny jest zazwyczaj prosty i trwały, dzięki czemu okna te cechuje niezawodność przy minimalnych zabiegach konserwacyjnych. Niewielki uchył pozwala na kontrolowaną wentylację bez gwałtownego wychładzania pomieszczenia – świeże powietrze dostaje się stopniowo, co jest korzystne zwłaszcza w chłodniejsze dni. Okno można pozostawić uchylone na dłużej (np. na noc) dla zapewnienia dopływu świeżego powietrza, nie ryzykując dużej utraty ciepła ani niepożądanych gości. Warto dodać, że brak skomplikowanych mechanizmów przekłada się też na przystępną cenę okien uchylnych w porównaniu do bardziej złożonych systemów.
Wady okien uchylnych
Mimo wielu zalet, okna uchylne mają też pewne wady i ograniczenia. Najbardziej oczywistym minusem jest brak możliwości pełnego otwarcia – nie da się przez nie wyjrzeć na zewnątrz w takim stopniu jak przez okno rozwierne ani tym bardziej swobodnie wyjść (co wyklucza ich użycie jako wyjścia ewakuacyjnego na wypadek pożaru, o ile nie ma w pobliżu innego wyjścia). Ograniczony otwór utrudnia również mycie zewnętrznej strony szyby; w przypadku okien uchylnych często konieczne jest umycie ich od zewnątrz budynku, co stanowi utrudnienie na wyższych piętrach. Dodatkowo, stała szczelina uchyłu wpuszcza mniej powietrza niż całkowite otwarcie okna – w ciepłe dni wentylacja może być mniej efektywna, a w razie potrzeby szybkiego przewietrzenia pomieszczenia trzeba otworzyć okno na oścież (jeśli ma taką funkcję, jak w oknach uchylno-rozwiernych). Warto też zwrócić uwagę, że choć uchylenie jest bezpieczniejsze pod kątem wypadnięcia, to przy braku dodatkowych zabezpieczeń ktoś z zewnątrz może względnie łatwo wsunąć rękę do środka przez szparę (dlatego zaleca się montaż okuć z blokadą rozwarcia lub zabezpieczeń antywłamaniowych także dla uchyłu). Na koniec, okna uchylne mają nieco bardziej złożony mechanizm niż całkiem stałe okna, co oznacza obecność okuć wymagających okresowej regulacji – choć jest to typowe dla większości współczesnych okien. Z uwagi na powyższe ograniczenia okna uchylne pełnią zwykle rolę uzupełniającą – rzadko stanowią jedyne okno w danym pomieszczeniu, gdyż użytkownicy oczekują możliwości pełnego otwarcia w razie potrzeby.
Zadzwoń do nas