Co to jest szyba selektywna?

Szyba selektywna to nowoczesne szkło okienne pokryte specjalną powłoką metaliczną. Jej zadaniem jest selektywne regulowanie przepływu energii słonecznej: przepuszcza dużą ilość światła widzialnego, a jednocześnie odbija i ogranicza promieniowanie podczerwone (cieplne). Dzięki temu szyba selektywna chroni wnętrze przed nadmiernym nagrzewaniem latem, jednocześnie nie blokując naturalnego światła. Takie szkło poprawia efektywność energetyczną budynku i podnosi komfort termiczny pomieszczeń.

Zasada działania szyby selektywnej

Szyba selektywna, nazywana czasem szkłem przeciwsłonecznym lub niskoemisyjnym, działa na zasadzie wielowarstwowej powłoki cienkowarstwowej, zwykle składającej się z tlenków metali lub innych materiałów półprzewodnikowych. Takie powłoki odbijają znaczną część promieniowania cieplnego ze słońca (głównie w paśmie podczerwieni), jednocześnie pozostawiając przejście dla światła widzialnego. Dzięki temu do wnętrza wpada dużo światła dziennego, ale jednocześnie zmniejszone jest nagrzewanie pomieszczenia. Efektem jest poprawa bilansu energetycznego budynku i wzrost komfortu cieplnego.

W specyfikacji szyb często podaje się całkowity współczynnik przenikania energii przez szybę (g), który jest znacznie obniżany przez powłoki selektywne. Im niższa wartość tego współczynnika, tym mniej ciepła słonecznego dostaje się do wnętrza. Przy prawidłowej selekcji szkła możliwe jest więc utrzymanie stabilnej temperatury we wnętrzu nawet przy silnym nasłonecznieniu.

W praktyce szyby selektywne często stanowią część bardziej rozbudowanych pakietów szybowych. Czasem łączy się je z powłokami niskoemisyjnymi (low-E) oraz wypełnieniem komory argonem lub kryptonem. Takie kombinacje pozwalają osiągnąć bardzo niskie wartości współczynnika przenikania ciepła Ug (rzędu 0,5–0,7 W/m²K), co zwiększa energooszczędność całego okna. Tak zaprojektowane szkło poprawia parametry cieplne okien i ma duże znaczenie w nowoczesnym budownictwie, gdzie redukcja zużycia energii jest priorytetem.

Zalety i wady szyb selektywnych

Szyby selektywne są cenione za szereg zalet, które przekładają się na komfort i oszczędność energii. Jednak mają one także wady. Poniżej wymieniono najważniejsze korzyści i ograniczenia związane z użyciem szkła selektywnego w oknach:

Zalety szyb selektywnych

  • Zwiększają efektywność energetyczną budynku – odbijają promieniowanie podczerwone, zmniejszając potrzebę chłodzenia latem oraz zatrzymując część ciepła zimą.
  • Umożliwiają dużą przejrzystość i doświetlenie wnętrz przy jednoczesnym ograniczeniu nagrzewania – poprawiają komfort bez konieczności używania dodatkowych osłon.
  • Blokują szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe, chroniąc wyposażenie wnętrza (meble, tkaniny) przed blaknięciem.
  • Utrzymują stabilną temperaturę w pomieszczeniu, co zwiększa wygodę użytkowników i redukuje wahania temperatury.

Wady szyb selektywnych

  • Wyższy koszt produkcji i zakupu niż zwykłych szyb – szkło selektywne jest znacznie droższe od standardowych pakietów szybowych.
  • Mogą wystąpić delikatne refleksy lub zabarwienie szkła – nowoczesne powłoki minimalizują ten efekt, ale część światła jest odbijana.
  • Mniejsze zyski ciepła w zimie – zaawansowana izolacja może czasem ograniczyć pasywne zyski ciepła ze słońca.

Ogólnie przyjmuje się, że pomimo wyższego kosztu, korzyści z użytkowania szkła selektywnego – zwłaszcza oszczędność energii i poprawiony komfort cieplny – przeważają nad wadami. Dlatego szyby selektywne są coraz częściej wybierane w nowoczesnym budownictwie.

Zastosowanie szyb selektywnych

Cechą charakterystyczną szyby selektywnej jest jej uniwersalność – stosuje się ją wszędzie tam, gdzie projektowane są duże przeszklenia wymagające kontroli nasłonecznienia. Świetnie sprawdzają się w nowoczesnych budynkach mieszkaniowych i komercyjnych zaprojektowanych z myślą o energooszczędności. Charakterystycznymi przykładami są:

  • Domy jednorodzinne i apartamenty z dużymi przeszkleniami od strony południowej – szyby selektywne ograniczają przegrzewanie pomieszczeń latem, jednocześnie zapewniając dużo światła.
  • Biurowce i budynki użyteczności publicznej – poprawiają komfort termiczny w przestrzeniach biurowych, utrzymując przyjemną temperaturę we wnętrzach nawet przy silnym nasłonecznieniu.
  • Szkoły i szpitale – chronią uczniów i pacjentów przed nadmiernym nasłonecznieniem, redukując efekt oślepienia i negatywny wpływ promieni UV.
  • Pomieszczenia z ekranami (np. pracownie komputerowe, studia TV) – redukują odblaski świetlne i umożliwiają pracę w dobrze oświetlonym wnętrzu bez uciążliwych refleksów.

Podsumowując, szyby selektywne są zalecane wszędzie tam, gdzie projekt przewiduje duże powierzchnie przeszkleniowe oraz wysokie wymagania energooszczędności i komfortu. Zapewniają one równowagę między doświetleniem a ochroną przed upałem, co czyni je popularnym rozwiązaniem we współczesnym budownictwie.